دهم ربیع الثانی
1-شهادت حضرت فاطمة المعصومه سلام الله علیها
در این روز در سال 201 ه (1) بنابر مشهر سالروز شهادت حضرت ولیة الله خاتون خلق جهان ، عابده زاهده کامله مستوره حضرت فاطمة المعصومه سلام الله علیها دختر امام موسی بن جعفر علیه السلام است .
آن حضرت 17 روز پس از ورود به قم ، بادلی شکسته و غصه دار از داغ پدر و فراق برادر ، به شهادت رسید . در عزای آن حضرت شهر قم را یکپارچه غم و ماتم فرا گرفت . بدن مطهر آن حضرت را غسل داده ، کفن کردند و به طرف باغ موسی بن خزرج -مکان فعلی حرم مطهر - آوردند . دوسوار نقاب دار از بیرون شهر آمدند و بر بدن آن حضرت نماز خواندند . آنگاه داخل سرداب شده و بدن مطهر را دفن کردند و رفتند و کسی آنان را نشناخت .
موسی بن خزرج آن باغ را وقف حضرت معصومه سلام الله علیها نمود . و از بوریا و حصیر سقفی برروی قبر مطهر حضرت قرار داد . این بنا بود تا آنکه زینب دختر امام جواد علیه السلام برروی قبر شریف قبه ای بنا نهاد . سپس جماعتی از دختران ائمه در آن مکان دفن شدند . هنگامی که ام محمد دختر موسی بن محمد بن علی الرضا علیه السلام فوت کرد ، در کنار آن حضرت دفن شد و روی این دوقبر یک گنبد دیگر بنا گردید به گونه ای که دو گنبد چسبیده به هم برروی قبر حضرت فاطمه المعصومه و ام محمد قرار گرفته شده بود .
به جز دختران حضرات معصومین علیهم السلام ، دو کنیز هم دفن شده اند(2) که در هنگام مرمت کف حرم مطهر در زمان ناصرالدین شاه ، روزنه ای به سردابی پیدا می شود و پند زن صالحه ، وارد سرداب می شوند ، پیکر پاک میمونه و دو تن از کنیزان را پس از هزار سال تر و تازه مشاهده می کنند . این سرداب جنب سرداب حضرت فاطمة المعصومة سلام الله علیها قرار دارد(3) .
مرحوم نمازی وفات حضرت معصومه سلام الله علیها را در 12 ربیع الثانی سال 201 ه نقل کرده (4)و قول منسوب به شیخ حر عاملی (ره) هشتم شعبان سال 201 ه است(5) .
امام صادق علیه السلام فرمود : برای خداوند متعال حرمی است و آن مکه و برای رسول خدا حرمی است و آن مدینه و برای امیرالمومنین حرمی است و آن کوفه ، و قم کوفه صغیر است . بهشت دارای هشت در است که سه در آن از قم است . در آن شهر زنی از اولاد من رحلت می کند که نامش فاطمه است . و او دختر موسی بن جعفر علیه السلام است که به شفاعت او تمامی شیعیانم داخل بهشت می شوند(6) .
منابع : 1-منتخب دریای سخن : ص34 . اجم فروزان : ص58 . فاطمة المعصومة : ص147 . زندگانی کریمه اهل بیت : ص83. العقیلة و الفواطم : ص198 ، به نقل از کتاب ((نزهة الابرار فی نسب الائمة الابرار)) . وسیلة المعصومین : ص65 . صدویک منبر : (چاپ سنگس) : ص177 . تقویم الائمه : ص74 . کتاب اخیر در سال 81 با تقریظ آیة الله نسابه سید شهاب الدین مرعشی نجفی به چاپ رسیده شد . تقویم شیعه : ص132
2- تاریخ قم : ص213،214 . بحارالانوار : ج48ص290 . ج50ص57 . ج57ص219،220 . تقویم شیعه :ص133
3- اجساد جاویدان : ص105 . تقویم شیعه : ص133
4-مستدرک سفینة البحار : ج8ص262
5-حیاة الستّ :ص11 . تقویم شیعه : ص133
6-مجالس المومنین : ج1ص83 . بحارالانوار : ج57ص228 . تقویم شیعه : ص134
2-ولادت امام حسن عسکری به روایتی
در این روز (سنه 663 ه) ، به قول سید و شیخین ، حضرت ابی محمد حسن بن علی عسکری علیه السلام متولد شد . نام مادر آن جناب ((حدیث)) و به قولی ((سوسن)) است و بعضی ((سلیل)) گفته اند و آن عفیفه کریمه در نهایت عفت و صلاح و ورع و تقوا بوده است (1) .
بالجمله علماء گفته اند که این روزی است شریف و عظیم البرکة و مستحب است روزه آن و علامه مجلسی گفته که زیارت آن حضرت و سایر اعمال خیر در این روز بابرکت مناسب است .
منبع : کافی : ج1ص503 . بحارالانوار : ج50ص238 . وقایع الایام ص295
3-وفات قاسم بن عبدالله وزیر مکتفی بالله
در شب این روز (سنه 291 ه) قاسم بن عبدالله وزیر مکتفی بالله وفات یافت (1) . او مردی عظیم الهیبة و سفّاک و خونریز بوده ، لاجرم صغیرو کبیر از او ترسان بودند و راحت نبودند تا به مرگ او راحت شدند . بعضی از اهل بیت در مرثیه او گفتند :
شربنا عشیته مات الوزیر سرور او نشرب فی ثالثه
فلاقدس الله تلک العظام ولابارک الله فی وارثه(2)
و این حقیر(شیخ عباس قمی) مناسب دیدم که در اینجا شعری از سعدی نقل کنم که خوب پندی فرموده :
منه دل بر این دولت پنج روز به دود دل خلق ، خود را مسوز
چنان زی که ذکرت به تحسین کنند چه مردی نه بر گورت نفرین کنند
نباید به رسم بد آیین نهاد که گویند لعنت بر او کاین نهاد
منابع : 1-سیر اعلام الانباء :ج15ص225 . وقایع الایام : ص296
2-همان: ج14ص20
4-حمله روس به حریم سلطان طوس علیه السلام
در عصر روز دهم ربیع الثانی 1330 ه ق گنبد حرم حضرت رضا علیه السلام توسط روس ها به توپ بسته شد که در این حمله 17 گلوله به گنبد مطهر اصابت کرد و بیشتر از 45 گلوله دیگر به ایوان طلا و مسجد جامع و مطبخ خدام و غیر آن لصابت کرد . در این حمله جمعیت زیادی حتی در اطراف ضریح مبارکه رضویه به شهادت رسیدند . (1)
منبع : منتخب التواریخ ملاهاشم خراسانی . کرامات رضویه . حدیقة الرضویه . تقویم شیعه : ص134
- توضیحات
- ربیع الثانی
- 09 اسفند 1390
- سید امیر حسین
- 12786