نماز گزاردن در كنار قبر إمام معصوم، از نماز كعبه افضل است‏

نماز خواندن در كنار قبر إمام معصوم، از أفضل طاعات است، در اشعار بحر العلوم (ره)

چقدر خوب و عالى مرحوم سيد بحرالعلوم رضوان الله عليه در «منظومه» خود فرموده است:

          أكثِرْ مِنَ الصَّلَوةِ فِى الْمَشَاهِدِ             خَيرِ الْبِقَاعِ أفْضَلِ الْمَعَابِدِ 1

             لِفَضْلِهَا اخْتِيرَتْ لِمَنْ بِهِنَّ حَلّ             ثُمَّ بِمَنْ قَدْ حَلَّهَا سَمَا الْمَحَلُّ 2

             وَ السِّرُّ فِى فَضْلِ صَلَوةِ الْمَسْجِدِ             قَبْرٌ لِمَعْصُومٍ بِهِ مُسْتَشْهَدِ 3

             بِرَشَّهٍ مِنْ دَمِهِ الْمُطَهَّرَةُ             طَهَّرَهُ اللهُ لِعَبْدٍ ذَكرَهُ 4

             وَ هْى بُيوتٌ أذِنَ اللهُ بِأنْ             تُرْفَعَ حَتَّى يذْكرَ اسْمُهُ الْحَسَنْ 5

             وَ مِنْ حَدِيثِ كرْبِلَا وَ الْكَعْبَةْ             لِكرْبَلَا بانَ عُلُوُّ الرُّتْبَةْ 6

             وَ غَيرُهَا مِنْ سَائِرِ الْمَشَاهِدْ             أمْثَالُهَا بِالنَّفْلِ ذِى الشَّوَاهِدْ 7

             فَأدِّ فِى جَمِيعِهَا الْمُفْتَرَضَا             وَ النَّفْلَ وَ اقْضِ مَا عَلَيك مِنْ قَضَا 8

             وَ رَاعِ فِيهِنَّ اقْتِرَابَ الرَّمْسِ             وَ أثِرِ الصَّلَوةَ عِنْدَ الرَّأْسِ 9

             وَ النَّهْى عَنْ تَقَدُّمِ فِيهَا أدَبْ             وَ النَّصُّ فِى حُكمِ الْمُسَاوَاة اضْطَرَبْ 10

         وَ صَلِّ خَلْفَ الْقَبْرِ فَالصَّحِيحُ             كغَيرِهِ فِى نَدْبِهَا صَرِيحُ 11

             وَ الْفَرْقُ بَينَ هَذِهِ الْقُبُورِ             وَ غَيرِهَا كالنُّورِ فَوْقَ الطُّورِ 12

             فَاسَّعْى لِلصَّلَوةِ عِنْدَهَا نُدِبْ             وَ قُرْبُهَا بَلِ اللُّصُوقُ قَدْ طُلِبْ 13

             وَ الْاتِّحَاذُ قِبْلْهً وَ إنْ مُنِعْ             فَلَيسَ بِالدَّفِعٍ إذْنًا قَدْ سُمِعْ 14[1]

 «1- تا مى‏توانى نماز را در مشاهد مشرّفه إمامان، زياد بخوان! كه اين مشاهد بهترين بِقاع است؛ و با فضلت‏ترين معبدهاست.

2- و اختيار نماز به جهت فضيلت اين مشاهد است؛ أوّلًا و بالذّات به جهت آن إمامى است كه در آن مشهد آرميده است؛ و سپس ثانياً و بالعَرَض، آن مشهد به واسطه آن إمام آرميده و داخل در قبر رفته فضيلت يافته است[2].

3- و علّت فضليتِ نماز در هر مسجدى از مساجد، به واسطه آن است كه قبر معصومى كه به شهادت رسيده است در آنجاست.

4- به واسطه خون پاكى كه از آن معصوم شهيد در آن زمين ريخته است؛ خداوند براى بنده ذاكِرِ خود، آن مكان را پاك و مقدّس نموده است.

5- و اين مشاهد و قبور إمامان، خانه هائيست كه خداوند إذن داده است كه بالا و بلند باشد، تا اينكه نام نيكو و جميل پروردگار در آنجاها ذكر شود.

6- و از روايت وارده درباره كربلا و كعبه؛ معلوم مى‏شود كه مقدار برترى و علوّ مقام كربلا بر كعبه تا چه حدّى است.

7- بقيه مشاهد و قبور إمامان هم مانند كربلاست، و روايت وارده مؤيَّد به شواهد قطعيه بر آن دلالت دارد.

8- و بنابراين؛ تو اى مؤمن خالص! تمام نمازهاى واجب و نافله و قضائى كه بر عهده توست؛ در آنجاها بجاى آور!

9- و در اين مشاهد، رعايت كن كه نمازت را در نزديكى آن تربت پاك بخوانى! و بهترين جا را براى نمازى كه مى‏خوانى، پهلوى سر إمام در آن مرقدِ شريف قرار بده‏

10- و نهى وارد از تقدّم نمازگزار بر قبر مطهر، إلزامى نيست؛ بلكه از روى أدب است؛ و در جواز خواندن نماز، در خطّ مساوى با بدن شريف، از سمت راست و يا چپ، نصوص وارده، مختلف است و معناى واضحى به دست نمى‏دهد.

11- و پشت سر إمام نيز نماز بگزار! زيرا كه روايات صحيحه و غير صحيحه، در استحباب اين مكان به صراحت دلالت دارند.

12- و فرق ميان اين مشاهد و قبور إمامان با ساير قبور مردم، مانند نور تجلّى خدا بر فراز كوه طور؛ روشن است.

13- و بنابراين اهتمام كردن و رفتن براى نماز در پهلوى اين قبور شريفه، مستحبّ است و مطلوب؛ و ما را بدان خوانده‏اند؛ و هر چه به قبر نزديكتر نماز گزاردن، بلكه چسبيدن به قبر، مطلوب‏تر و پسنديده‏تر است.

14- و در اينكه قبور را قبله قرار ندهيد؛ اگرچه منعى وارد شده است؛ وليكن چنان قدرتى ندارد كه بتواند إذن و إجازه صريحى كه از طرف شارع رسيده و شنيده شده است را از بين ببرد و بر طرف كند.»

و بنابراين قبور إمامان حكم مسجد را دارد؛ بلكه از أفضل مساجد است؛ زيرا همينطور كه در بيت سوّم و چهارم ديديم، شرافت هر مسجدى كه در دنيا ساخته شود، به واسطه خون معصومى است كه در آنجا ريخته و به درجه شهادت فائز گرديده است. و در قرون و تمادى زمان‏هاى پيشين اين أمر واقع شده است؛ و خداوند به بركت آن خون اينجا را معبد پاك و پاكيزه براى ذكر خود نموده است؛ و گرچه بناى مسجد بعد از گذشتن سالهاى متمادى باشد.

و چون اين قاعده و ناموس كلّى در هر مسجدى هست؛ گرچه ما صاحب آن خون را ندانيم و نشناسيم؛ پس اين مشاهد متبرّكه ائمّه عليهم السّلام كه صاحبانش معين و مشخّص است كه در مقام عالى‏تر از همه معصومينِ دوران‏هاى گذشته و زمان‏هاى سالفه‏اند؛ ببينيد چقدر مزيت و فضليت دارد.

نماز گزاردن در كنار قبر إمام معصوم، از نماز كعبه افضل است‏

و أمّا گفتار او در بيت ششم: وَ مِنْ حَدِيثِ كرْبَلَا وَ الْكَعْبَةْ- لِكرْبَلَا بانَ عُلُوُّ الرُّتْبَة ظاهراً إشاره است به حديثى كه ابْنُ قُولَوَيه در كتاب جليل و نفيس «كامِلُ الزِّيارَات»، از پدرش، از سَعْد بن عبد الله، از أبيعبد الله الرَّازى، از حَسَن بن‏على بن أبى حَمْزَة، از حَسَن بن محمّد بن عَبْدالكريم أبِى عَلِى، از مُفَضَّل بن عُمَر، از جَابِر جُعْفِى روايت مى‏كند كه: قال: قال أبو عبد الله عليه السّلام للمفضّل:

كمْ بَينَك وَ بَينَ قَبْرِ الْحُسَينِ عَلَيه السَّلَامُ؟ قُلْتُ: بِأبِى أنْتَ وَ أمِّى! يوْمٌ وَ يعْضُ يوْمٍ آخَرَ! قَالَ: فَتَزُورُهُ؟ فَقَالَ: نَعَمْ! قَالَ: فَقَالَ: ألَا ابَشِّرُك؟ ألَا أُفَرِّحُك بِبَعْضِ ثَوَابِهِ؟

 «كه او گفت: حضرت صادق عليه السّلام به مفضّل گفتند: چقدر منزل تو با قبر حسين عليه السّلام فاصله دارد؟ گفت: پدرم و مادرم فدايت شود؛ يك روز و مقدارى از روز ديگر! حضرت گفتند: آيا حسين را زيارت مى‏كنى؟ گفت: آرى! حضرت گفتند: آيا مى‏خواهى من ترا به بعضى از ثواب‏هاى آن بشارت دهم، آيا مى‏خواهى ترا بدان مسرور و خشنود سازم؟»

من گفتم: آرى فدايت شوم! حضرت گفتند: چون يكنفر از شما در مقدّمات سفر كربلا افتد؛ و در تجهيز آن بر آيد، و آماده گردد؛ فرشتگان سماوى بدين جهت به همديگر بشارت مى‏دهند؛ و چون سواره و يا پياده از منزلش بيرون آيد؛ خداوند چهار هزار مَلك از ملائكه خود را بر او مى‏گمارد؛ تا بر او صلوات بفرستند تا به قبر حسين عليه السّلام برسد.

در اينجا حضرت دستور، و كيفيت دخول، و مَتْنِ زيارت را بيان مى‏كنند؛ و پس از تمام شدن زيارت مى‏گويند: ثُمَّ تَمْضِى إلَى صَلَوتِك. وَ لَك بِكلِّ رَكعَةٍ رَكعْتَهَا عِنْدَهُ كثَوَابِ مَنْ حَجَّ ألْفَ حِجّةٍ وَ اعْتَمَرَ ألْفَ عُمْرَهٍ، وَ أعْتَقَ ألْفَ رَقَبَةٍ، وَ كأنَّمَا وَقَفَ فِى سَبِيلِ اللهِ ألْفَ مَرَّهٍ مَعَ نَبِى مُرْسَل- الحديث.[3]

 «و پس از آن براى خواندن نمازت رهسپار مى‏شوى! و از براى تو، به پاداش هر ركعت نماز كه در نزد حسين بخوانى؛ ثواب كسى را مى‏دهند كه: هزار مرتبه حجّ‏ و هزار مرتبه عمره، أنجام داده باشد؛ و هزار بنده آزاد كرده باشد؛ و گويا هزار بار در معركه جهاد در راه خدا با پيغمبر مرسلى، براى جهاد قيام كرده است- تا آخر حديث.

امام شناسى، ج‏11، ص: 258

توضیحات

اماکن مذهبی

03 شهریور 1391

حجة الاسلام شیخ جعفر كمالي

4089