حکمت 53 نهج البلاغه

امام (علیه السلام) فرمودند:

السَّخَاءُ مَا كَانَ ابْتِدَاءً- فَأَمَّا مَا كَانَ عَنْ مَسْأَلَةٍ فَحَيَاءٌ وَ تَذَمُّمٌ

حکمت 53

لغات

تذمّم: خوددارى از نكوهش

سخاء: ملكه بذل مال به كسى كه مستحق است به مقدارى كه شايسته است، آن هم بدون مقدمه و از روى ميل قلبى و با رعايت برابرى به كسى كه نيازمند آن است.

ترجمه

«سخاوت و بخشندگى آن است كه بى‏درخواست انجام گيرد، زيرا آنچه به خاطر درخواست باشد، از روى شرم و فرار از نكوهش است».

شرح

با اين تعريف روشن شد ، آنچه كه از روى درخواست ، بخشش شود ، سخاوت نيست و امام (علیه السلام) براى اثبات اين مطلب دو دليل ذكر كرده است:

1- شرم از درخواست كننده و يا از مردم، شخص را به بخشش وامى‏دارد.

2- رهايى از نكوهش درخواست كننده، كه سماجت مى‏كند و او را بخيل مى‏خواند و نظير اينها.

ترجمه ‏شرح ‏نهج‏ البلاغه (ابن‏ميثم) ، ج 5 ، صفحه‏ى 457