معناى اسلام و مراتب و درجات چهار گانه اسلام و ايمان‏
مرتبه اول اسلام‏
مرتبه اول از اسلام پذيرفتن ظواهر اوامر و نواهى خدا است، به اينكه با زبان، شهادتين را بگويد، چه اينكه موافق با قلبش هم باشد، و چه نباشد، كه در اين باره خداى تعالى فرموده: ( قالَتِ الْأَعْرابُ: آمَنَّا، قُلْ: لَمْ تُؤْمِنُوا، وَ لكِنْ قُولُوا: أَسْلَمْنا، وَ لَمَّا يَدْخُلِ الْإِيمانُ فِي قُلُوبِكُمْ، اعراب گفتند:
ما ايمان آورديم بگو: هنوز ايمان نياورده‏ايد، و لكن بگوئيد: اسلام آورديم، چون هنوز ايمان داخل در قلبتان نشده). سوره حجرات آيه 14 در مقابل اسلام باين معنا اولين مراتب ايمان قرار دارد، و آن عبارتست از اذعان و باور قلبى بمضمون اجمالى شهادتين، كه لازمه‏اش عمل به غالب فروع است‏
مرتبه دوم‏
مرتبه دوم از اسلام دنباله و لازمه همان ايمان قلبى است كه، در مقابل مرتبه اول اسلام قرار داشت، يعنى تسليم و انقياد قلبى نسبت به نوع اعتقادات حقه تفصيلى و اعمال صالحه‏اى كه از توابع آن است، هر چند كه در بعضى موارد تخطى شود، و خلاصه كلام اين كه داشتن اين مرحله منافاتى با ارتكاب بعضى گناهان ندارد، و خداى تعالى در باره اين مرحله از اسلام مى‏فرمايد:
(الَّذِينَ آمَنُوا بِآياتِنا، وَ كانُوا مُسْلِمِينَ، آنان كه به آيات ما ايمان آوردند، و مسلمان بودند). سوره زخرف آيه 69

اجمالى از تاريخ اديان‏

مطمئن‏ترين راه در تحقيق اجمالى تاريخ پيدايش اديان كه از نظر دينى مى‏توان به‏ آن اعتماد نمود، قرآن كريم است، زيرا قرآن از هر گونه خطا و اشتباه و اعمال تعصب و غرض‏رانى منزه و مبراست. قرآن مجيد اجمالًا به بيان آن مى‏پردازد و مى‏فرمايد:

دين خدا كه همان دين اسلام است‏ «إِنَّ الدِّينَ عِنْدَ اللَّهِ الْإِسْلامُ»[ آل عمران، آيه 19] از نخستين روز پيدايش بشر، همراه وى بوده است، زيرا چنان كه در قرآن كريم تصريح شده، نسل كنونى بشر به دو نفر مرد و زن منتهى است كه در قرآن كريم مرد به نام «آدم» ناميده شده است. و آدم پيغمبر بوده و وحى‏هاى آسمانى به وى نازل مى‏شده است. دين «آدم» بسيار ساده و مشتمل بر كلياتى چند بوده، مانند اين كه مردم بايد در ياد خدا باشند و به همديگر، خاصه به والدين، احسان و نيكى كنند و از فساد و قتل و كارهاى زشت، دورى نمايند.

زرتشتیان و انتظار

در دين «زرتشت»، موعودهايي معرفي شده اند که آنان را «سوشيانت» («سوشيانت» به معني «رهاننده» يا «نجات دهنده» است) مي نامند

اين موعودها سه تن بوده اند که مهمترين آنان آخرين ايشان است. و او «سوشيانت پيروزگر» خوانده شده است. و اين «سوشيانت» همان موعود است، چنانکه گفته اند که سوشيانتِ مَزْديَسْنان، به منزله ي کريشناي بَرَهْمنان، بوداي پنجم بودائيان، مسيح يهوديان، فارقليط عيسويان، و مهدي (عج) مسلمانان است.«1»

مسيحيان و انتظار

در آئين مسيحيّت و کتابهاي مقدّس اين آئين بشارتهاي بيشتر و روشنتري درباره موعود آخر الزّمان نسبت به آئين هاي ديگر، رسيده است.

و علّت آن: